Fosfin (PH3) Gazı Nedir?
Hidrojenfosfit, fosfamin, fosfor trihidrit, fosforat hidrojen adlarıyla da anılan ve PH3 formülüyle gösterilen bir tür kimyasal bileşiktir.
Fosfin (PH3) Gazının Terminolojisi
Fosfin kimyasal formülü PH3 olan, renksiz, son derece toksik ve yanıcı bir gazdır. Kokusuz ve renksiz olması sebebiyle bulunduğu ortamda anlaşılması zordur. Havadan daha ağır bir bileşiktir. Ticari olarak üretilen fosfin gazına ayırt edici olması amacıyla sarımsak esansı eklenmektedir.
Fosfin (PH3) Gazının Zararları Nelerdir?
Oldukça zehirli bir gaz olan fosfin; tahılların, hayvan yemlerinin, sebzelerin ve meyvelerin zirai açıdan ilaçlanmasında kullanılan metal fosfitlerden (alüminyum oksit ve magnezyum oksit) ortama gaz olarak yayılmaktadır. İlaçlama yapan kişilerin maruz kaldığı fosfin gazı, zehirlenmeye sebep olmaktadır. Bu kişiler ilaçlama işlemlerini yaparken, ortamda gerekli havalandırma tedbirlerinin alınması gerekmektedir. Bunun yanı sıra kişisel koruyucu donanımları kullanmaları da ani bir fosfin gazı çıkışında personeli toksik gazdan koruyacaktır.
Fosfin gazı birikimi zehirlenme ve tahribat kaynaklı ölümlere sebep olabilir. Bu yüzden fosfin gazı birikmesi ihtimali olan alanlarda sürekli olarak gaz algılama sistemi bulunmalıdır.
Fosfin (PH3) Gazı Nasıl Tespit Edilir?
Son derece toksik olan fosfin gazının fark edilmesi oldukça zordur. Fosfin kokusuz olduğundan, kullanıldığı ortamlarda tespit edilebilmesi için çürüyen balık ve sarımsak esansı ilave edilir. Bu sebeplerden dolayı zehirlenmelerin ve hatta can kayıplarının önüne geçmek için personelin üzerinde hafif, tek tuşla kullanımı olan, sesli ve titreşimli uyarıyı sunan Honeywell BW Solo portatif gaz dedektörü kullanılabilir.
Fosfin (PH3) Gazı Nerelerde Kullanılır?
Oldukça zehirli bir gaz olan fosfin; tahılların, hayvan yemlerinin, sebzelerin ve meyvelerin zirai açıdan ilaçlanmasında kullanılan metal fosfitlerden, (alüminyum oksit ve magnezyum oksit) ortama gaz olarak yayılmaktadır.
Tarım ürünlerini böceklerden, haşerelerden korumak amacıyla kullanılan bu ilaçlar, fümigant maddeler olarak adlandırılırlar. Bu maddelerle yapılan işleme de fümigasyon işlemi denir.
Fosfin (PH3) Gaz Dedektörü Özellikleri Nelerdir?
- Fosfin gazını ppm cinsinden ölçer.
- Elektrokimyasal ve PID sensörlerle ölçülebilir.
- Ölçeceği gaz havadan ağır olduğu için yere yakın monte edilir veya ölçüm alınır.
- Sabit ve portatif seçenekleri vardır.
Kimyasal Adı |
Fosfin |
Kimyasal Formül |
PH3 |
Cas Numarası |
7803-51-2 |
Molekül Ağırlığı |
33,998 g/mol |
Kaynama Noktası |
-87,7 ⁰C |
Bağıl Buharlaşma Yoğunluğu/Buhar Yoğunluğu |
1,18 g/cm3 |
Flash Point |
Gaz |
Kendinden Tutuşma Sıcaklığı |
38 ⁰C |
Maruziyet Limitleri (EH 40) |
|
Uzun Süreli Maruziyet Limiti (8 saat) |
0,02 ppm – 0,08 mg/L |
Kısa Süreli Maruziyet Limiti (15 dakika) |
0,06 ppm – 0,25 mg/L |
Paylaş: