Teknik Emniyet kapsamında çalışan güvenliğini sağlama konusunda en önemli parametrelerden biri de toksik gaz maruziyetidir. Gazlar farklı özelliklere sahip olabilir. Renkli, kokulu olabildiği gibi bunun tam aksine duyularla fark edilemeyen gazlar da bulunabilir. Bazı gazlar zehirli, bazıları yanıcı-patlayıcıdır. Bazıları ise her iki özelliğe de sahip olabilir. Bu gaz özelliklerinin tümü insan sağlığı için tehlike oluşturmaktadır. Toksik gaz maruziyeti sebebi ile yaşanan ölümlerin sayısı, gaz patlaması sonrası yaşanan ölümlere göre fazladır. Bunun en temel sebebi toksik gazların yanıcı-patlayıcı gazlara göre çok daha düşük konsantrasyonlarda tehlike yaratmasıdır.
Çalışanların işbaşında maruz kalacakları toksik gazların limitleri ulusal makamlar veya ilgili uluslararası kurumlar tarafından belirlenmiştir. ‘Mesleki Maruziyet Limitleri' veya ‘İşyeri Maruziyet Limitleri' olarak isimlendirilen bu standartın belirlenmesindeki temel amaç, çalışanların gazlara maruz kalabildikleri endüstriyel uygulamalardaki iş güvenliği ve sağlık faaliyetlerini belirtmektir. Genel anlamıyla ‘belirli bir zaman aralığında, çalışanların solunum bölgesindeki havada bulunan kimyasal madde konsantrasyonunun zaman ağırlıklı ortalamasının üst sınırı' olarak ifade edilir.
Farklı ülkelerde ve bölgelerde benzer amaçla farklı yönetmelikler uygulanmaktadır. İngiltere'de mesleki maruziyet limitleri, Sağlığa Zararlı Maddelerin Kontrolü Yönetmelikleri (COSHH) göre uygulanır. ABD'de ise eyaletlere göre değişkenlikler bulunmaktadır. Başlıca kullanılan 3 standart bulunmaktadır; ACGIH, OSHA, NIOSH. Ülkemizde bu mesleki maruziyet limitleri ‘Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik' ile belirlenmiştir. Tüm bu yönetmelikler, işçilerin zararlı maddelere maruz kalmasının işveren tarafından tamamen önlenmesini, bunun mümkün olmadığı hallerde ise en etkin şekilde kontrol altına alınmasını öngörür.
Toksik gazların havadaki konsantrasyonu kadar, gaza maruz kalma süresi de çok önemlidir. Tablodaki örnekte de gösterildiği gibi, yüksek konsantrasyonlu bir gaz maruziyeti kısa sürede etkili olmayabilirken, düşük konsantrasyonda bulunan gaz uzun vadede zarar verebilmektedir. Bu sebeple zamana bağlı ‘Eşik Limit Değerler' belirlenmiştir. Eşik Limit Değerler, "hemen her işçinin çalışma hayatı boyunca hasta olmadan her gün karşılaşabileceğine inanılan" maruziyet limitleridir.
Zaman Ağırlıklı Ortalama (TWA):
8 saatlik bir iş günü ve toplamda 40 saatlik bir haftalık iş mesaisi boyunca neredeyse tüm işçilerin her gün hastalanmadan maruz kalabileceklerine inanılan zaman ağırlıklı ortalama yoğunluktur.
Kısa Süreli Maruziyet Limiti (STEL):
İşçilerin tahriş, kronik/kalıcı doku hasarı veya uyuşma yaşamadan kısa bir süre boyunca kesintisiz maruz kalabilecekleri yoğunluk. STEL 15 dakikalık bir TWA maruziyetidir ve bir çalışma günü içinde asla aşılmamalıdır.
Tavan:
Çalışma sırasındaki maruziyetin hiçbir evresinde aşılmaması gereken yoğunluk.
İşçinin güvenliğini izlemek için kullanılan yöntem hangisi olursa olsun, söz konusu gazların toksik etki boyutları mutlaka hesaba katılmalıdır. Örneğin, sadece Zaman Ağırlıklı Ortalama kullanan bir cihaz veya daha sonra yapılacak laboratuvar analizleri için numune alan bir cihaz işçiyi yüksek derecede toksik bir maddeye kısa süreli ve ölümcül dozda maruz kalmaya karşı korumayacaktır. Diğer taraftan, tesisin bazı alanlarında kısa süreli olarak aşılması gayet normal bir durum olabilir ve bu durumun alarmla sonuçlandırılması gerekmeyebilir. Bu nedenle, optimum gaz algılama ekipmanının kısa ve uzun süreli maruziyet seviyelerinin yanı sıra, anlık alarm seviyelerini de izleyebilecek kapasitede olmalıdır.
Honeywell gaz algılama çözümleri ile tüm bu değerlerin takibi ve kaydı sürekli olarak yapılmakta ve ekipmanlar çalışan güvenliği için tüm opsiyonları içermektedir.
Set Teknik Emniyet ve Çevre Teknolojileri A.Ş. olarak; Gaz Algılama Sistemleri, Proses Gaz Analiz Sistemleri, Sürekli Emisyon Ölçüm Sistemleri, Endüstriyel İş Güvenliği Ekipmanları ve Yanma Teknolojileri konularında, 2004 yılından bu yana her geçen gün geliştirerek bugüne taşıdığımız satış ve teknik destek tecrübemiz ve tamamı Türkiye ve Avrupa normlarına uyumlu ürünlerimiz ile mühendislik çözümleri sunmaktayız.
Paylaş: